กวางกับพุ่มไม้

นิทานสอนลูกหลานให้ฉลาดได้อย่างไร
เรื่องราวในนิทานแต่ละเรื่องผู้แต่งหรือผู้เล่าจะสอดแทรกข้อคิด ข้อเตือนใจและสาระที่แฝงไว้ให้เราได้เก็บมาคิดเป็นคติสอนใจและส่งเสริมสติปัญญา
ในหลากหลายแง่มุมที่จะปรับมาประยุกต์ใช้ให้เป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวืต ในชีวิตประจำวันของเราได้
แต่การอ่านนิทานให้ได้ประโยชน์ผู้อ่านจะต้องรู้จักคิดวิเคราะห์ว่าแก่นแท้ของแต่ละเรื่องมุ่งสอนข้อคิด อะไรแก่เรา
ซึ่งถ้าพิจารณาแล้วก็จะเห็นว่านิทานแต่ละเรื่องมักจะแสดงแง่มุมสองด้านที่ตรงกันข้ามเสมอ เป็นการเปรียบเทียบระหว่างดีกับไม่ดี
ชั่วกับเลว ฉลาดกับเขลา ควรทำกับไม่ควรทำ เป็นต้น
ดังนิทานที่จะยกตัวอย่างต่อไปนี้ หวังว่าการอ่านนิทานครั้งนี้จะสามารถทำให้ท่านได้รับประโยชน์มากกว่าความสนุกเพลิดเพลินอย่างเดียว

กวางกับพุ่มไม้
กาลครั้งหนึ่งยังมีเจ้ากวางผา
วิ่งผวาหนีพรานมาเข้าป่าใหญ่
ครั้นจวนตัวกลัวพรานล่ามาไกลไกล
จึงเข้าไปแอบบังหลังพุ่มกอ
นายพรานมองจ้องเท่าไหร่ก็ไม่เห็น
หมายเขม่นกวางหายไปทางไหนหนอ
เฝ้าจดจดจ้องจ้องมองรีรอ
นานมากพอไม่ได้การจึงผ่านเลย
กวางผารอดปลอดพ้นเพราะต้นพุ่ม
กำบังซุ่มมิดชิดได้ไม่เปิดเผย
เห็นรอดแล้วกวางกินใบไม่เหลือเลย
ลืมว่าเคยได้อาศัยพุ่มใบบัง
ครั้นนายพรานย้อนมาอีกคราหนึ่ง
กวางหมดซึ่งพุ่มใบหนาคราสิ้นหวัง
พรานเห็นกวางจึงฆ่าได้ง่ายดายจัง
เสียงปืนดังกวางพลั้งพลาดล้มขาดใจ
อารยา เรืองมณี

ข้อเปรียบเทียบ
กวาง   ผู้ไม่รู้จักรักษาสิ่งที่ดี
ที่มีประโยชน์แก่ตน
พราน อันตรายต่างๆที่อาจเกิดขึ้นได้
ใ้นชีวิต
                                   (ไอสุรีย เรืองรัตน์มณี)

บทวิเคราะห์
๑. ภัยอันตรายต่างๆย่อมเกิดขึ้นได้เสมอ
๒.การรู้จักหลีกเลี่ยงหรือหลบหนีอันตราย
ย่อมทำให้ชีวิตปลอดภัยได้
๓. การทำลายสิ่งที่เป็นประโยชน์ในการ
ป้องกันอันตรายแก่ตนเป็นการกระทำ
ของคนเขลา
๔.ผู้ไม่รู้จักคุณค่าของสิ่งดีที่มีประโยชน์แก่
ตนย่อมหมดสิ้นหนทางป้องกันตนได้
                                       (ไอสุรีย เรืองรัตน์มณี)

คำศัพท์
ผวา     สะดุ้งตกใจ หรือตื่นเต้น
เขม่น     รู้สึกไม่ชอบหน้าไม่พอใจ
กำบัง   บัง เช่นหาที่กำบังฝน
ซุ่ม แอบซ่อนคอยทีอย
               (พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ๒๕๒๕)ู่

จัดทำโดย ครูไอสุรีย เรืองรัตน์มณี . และคณะ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนวัดเขมาภิรตาราม ตำบลสวนใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี